Eind september 2016 is de Zorgbrede Governancecode 2017 door de Brancheorganisatie Zorg (BoZ) vastgesteld. De code zal door ActiZ, GGZ Nederland, NFU, NVZ en VGN worden voorgelegd aan hun leden. Naar verwachting zal de code in januari 2017 in werking treden. De code vervangt de Zorgbrede Governancecode 2010, waarop de nodige kritiek bestond. Deze eerdere versie stond bekend als star en rule based. Het bevorderde ‘afvinkgedrag’, wat betekent voldoen aan de regels vanwege de regels, waarbij de bedoeling uit beeld is geraakt.
Nieuw is dat de code principle based is, waarbij zeven principes voor good governance binnen de zorgsector centraal staan. Al met al probeert de code meer aandacht te geven aan cultuur en gedrag van de raad van bestuur en raad van toezicht. Om op deze wijze good governance binnen de zorgsector te bevorderen. Terecht dat minder aandacht bestaat voor ‘de regel’ en meer aandacht ontstaat voor ‘dialoog, cultuur en gedrag’. Maar het bevorderen van goed gedrag vereist meer dan het voorschrijven van het gewenste gedrag. Want, wat is goed? Goed bestuur, goed toezicht, goede medezeggenschap, wordt pas duidelijk wanneer dat bepaald wordt in de context van de ander. Wanneer rekening wordt gehouden met de concrete omstandigheden. Goed is sterk situationeel.
In feite is deze code slechts een bedrijfskundig instrument om goede governance te bevorderen. Door recente incidenten begrijpen we steeds beter de tekortkomingen van de bedrijfskunde. Het verbeteren van de besturing van zorgorganisaties, zodat deze beter slagen in het realiseren van hun maatschappelijke opdracht, vereist meer dan een nieuwe code. Onder meer is nodig een samenwerking tussen politiek, wettelijke toezichthouders en de onder toezicht staande zorgorganisaties. De Zorgbrede Governancecode 2017 is een stap in die goede richting.