Vanaf 13 maart 2017 gebruikt de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) haar nieuw toetsingskader voor de ouderenzorg en de gehandicaptenzorg (GZ). Het is positief dat de inspectie de behoefte en wens van de cliënt centraal stelt.
Drie thema’s
Het nieuwe toetsingskader steunt op drie thema’s:
1. Thema Persoonsgerichte Zorg:
Het uitgangspunt zijn de wensen en verlangens van de cliënt. Kent de zorgverlener het levensverhaal van de cliënt, weet hij wat de cliënt belangrijk vindt en wat de cliënt wél en niet wil? Wordt er geluisterd naar de cliënt en zijn naasten? Staan de wensen en verlangens van de cliënt centraal? Wordt hier gehoor aan gegeven? De cliënt heeft de regie en wordt daarbij ondersteund door zijn naasten en de zorgmedewerkers.
2. Thema Deskundige Zorgverlener:
Kernpunt is dat de zorgaanbieder voldoende en deskundige medewerkers inzet. Scholing en ondersteuning wordt gestimuleerd. De samenstelling van het personeel past bij de cliënten voor wie wordt gezorgd. Personeel is deskundig en in staat tot samenwerking. De zorgmedewerker is in staat methodisch te werken. Methodisch werken garandeert dat het verbeteren van de kwaliteit continu onder de aandacht is. Methodisch werken houdt in dat er wordt gewerkt volgens de Plan-Do-Check-Act (PDCA)-cyclus.
3. Thema Sturen op Kwaliteit en Veiligheid:
Centraal staat hoe het management stuurt op de kwaliteit van zorg en de coördinatie en controle op de werkvloer. De zorgaanbieder zorgt ervoor dat er methodisch wordt gewerkt. Methodisch werken zorgt ervoor dat het verbeteren van de kwaliteit continu onder de aandacht is van alle medewerkers. Ook hier staat het PDCA-cyclus centraal
Elk thema is onderverdeeld in een aantal normen. Per norm is er een verwijzing naar de wettelijke grondslagen en een beschrijving van relevante aspecten die de inspectie in haar toezicht betrekt.
Wijziging oordeelsvorming IGZ
Van belang is dat de IGZ haar werkwijze wijzigt ten aanzien of een instelling wél of niet voldoet aan de norm. Voorheen oordeelde de inspectie of de instelling wel of niet voldeed aan een norm. Met de introductie van het nieuwe toetsingskader zal de inspectie voortaan oordelen:
a) de locatie/afdeling voldoet aan de norm;
b) de locatie/afdeling voldoet grotendeels aan de norm. De instelling is goed op weg maar verbetering is mogelijk
c) de locatie/afdeling voldoet grotendeels niet aan de norm. De instelling heeft een start gemaakt maar is nog niet op het gewenste niveau. Verbetering is dus nodig;
d) de locatie/afdeling voldoet niet aan de norm.
Deze nieuwe manier van oordelen geeft de inspectie meer mogelijkheden om de instelling te stimuleren om verbeteringen aantoonbaar te maken.
Later in 2017 zal de IGZ dit toetsingskader ook inzetten binnen de geestelijke gezondheidszorg en forensische zorg.
Kansen voor de zorginstelling
Het nieuwe IGZ toetsingskader biedt kansen. Wanneer de zorginstelling deze kansen benut binnen het Moreel Kompas van de organisatie ontstaat meerwaarde.
De zorginstelling kan voordeel behalen door haar eigen processen af te stemmen op de normatieve criteria die de inspectie hanteert binnen het nieuwe toetsingskader. Wanneer de instelling serieus werk wil maken van het centraal stellen van de behoefte van de cliënt, kan de instelling geen bezwaar hebben tegen het toetsingskader van de inspectie.
Wat opvalt is het normatieve gehalte van sommige toetsingscriteria. Het wordt voor de zorgaanbieder steeds belangrijker om niet alleen te kunnen aantonen óf aan een bepaalde norm is voldaan, maar vooral hoe eraan is voldaan. Kwaliteitsmedewerkers kunnen hierop inspelen door bestaande bedrijfsprocessen creatief onder de loep te nemen om deze op aantoonbaarheid in te richten. Het inzichtelijk en controleerbaar maken van verbeteringen wordt belangrijker.
Voor raden van toezicht is kennisnemen van het nieuwe toetsingskader zinvol. Het initiëren van een discussie met de bestuurder over hoe de instelling aantoont dat er voldaan wordt aan het thema Persoonsgerichte Zorg sluit goed aan bij de uitgangspunten van de nieuwe Zorgbrede Governancecode 2017.
Henry Goverde