Na zorgvuldige afweging had een vrouw van 30 jaar gekozen voor een operatieve kaakcorrectie. Haar kiezen konden hun werk niet goed doen en dat zou in toenemende mate problemen geven. Na 2 jaren voorbereidingen met beugelwerk was in overleg met de orthodontist en de kaakchirurg halverwege vorig jaar besloten de operatie in november te laten plaatsvinden, enkele maanden na haar bevalling. Zodoende zou de uitval bij haar werkgever beter georganiseerd kunnen worden. Goed gepland zo te zeggen.
Maar toen ze een maand vooraf bij het gezamenlijke consult van de kaakchirurg en de orthodontist de laatste checks liet uitvoeren werd haar duidelijk gemaakt, dat de operatie toch niet kon doorgaan in november. Het productieplafond voor dat jaar was bereikt dus de operatie moest enige maanden worden uitgesteld. In overleg met de zorgverzekeraar had ze vast nog wel ergens anders terecht gekund. Maar dat zou tot extra consulten en onderzoeken leiden, met ongetwijfeld ook weer vertraging. En ze had toch inmiddels een relatie opgebouwd in dit ziekenhuis. Dus werd de operatie verschoven naar februari. Logisch toch? Inmiddels lijken we dit soort zaken inderdaad bijna logisch te vinden. Jammer genoeg moest hierdoor de planning bij de werkgever worden veranderd met onrust als gevolg (“even weer aan het werk, dan weer een tijdje niet, dan weer wel”: rommelig voor cliënten en collega’s helaas). Ze moest er ook rekening mee houden dat ze enkele weken niet kon functioneren, dus ook thuis moest de verzorging van haar zelf en van haar pasgeboren dochter flexibel worden bijgesteld. Spannend? Ach, iedereen werkt graag mee, maar het is toch gedoe.
Ter voorbereiding op de operatie en de nazorg kreeg ze uitgebreide patiënteninformatie mee in de vorm van een duidelijke folder, met feitelijk en medisch gezien alle informatie voorhanden.
Daarin stond onder andere:
“Op de dag van de operatie meldt u zich op de afgesproken tijd bij Bureau Opname in de centrale hal van het ziekenhuis. Zij verwijzen u door naar de verpleegafdeling waar u opgenomen wordt. Daar vandaan brengt een verpleegkundige u vervolgens naar de operatiekamer.”
Als je daar elke dag werkt klinkt dit klip en klaar. Maar als je daar voor de eerste keer in je leven mee te maken krijgt, voelt het toch verrassend als je (en je meegekomen dierbaren) nog enkele uren moeten wachten op de verpleegafdeling. Zonder dat er bijzonderheden in de OK-planning waren. Bij binnenkomst op de verpleegafdeling zei iemand “oh ja, u moet straks wel nog een OK-hemd aantrekken”. Zonder verdere informatie kwam iemand anders haar 2 uren later ophalen met de opmerking “goh, u hebt uw OK-hemd nog niet aan, zie ik”. Dan voel je je toch een beetje sullig, en gaat iets minder rustig richting OK.
Verder stond in de folder onder andere bij mogelijke problemen:
“Pijn. De eerste dagen na de operatie kunt u last hebben van pijn in de keel of in het geopereerde gebied. Wellicht is het beter te spreken van “ongemak” dan van pijn”.
In de dagen na de operatie bleek deze vrouw last te hebben van hoofdpijn en van forse druk op de slapen (buiten het geopereerde gebied, toch?). Toen ze hiervoor belde met de verpleegafdeling, kreeg ze te horen dat dit bijna standaard gebeurde. Slordigheidje in de folder? En toch voel je je extra onzeker en een beetje knullig als je hoort dat het bijna standaard is.
Hoe spannend zijn dit soort bevindingen nu eigenlijk. Medisch gezien is uiteraard het allerbelangrijkste dat de operatie in goede samenspraak wordt afgewogen en dat de operatie goed en veilig wordt uitgevoerd; er kunnen immers blijvend zenuwen worden beschadigd.
En toch zou je hopen dat zorgverleners nog nadrukkelijker zouden stilstaan bij de mogelijke beleving van “ kleinigheden” bij spannende momenten in het leven van de individuele patiënt. Juist volledig vanuit het perspectief van die patiënt.
Een patiënt op zo’n moment echt op haar gemak stellen is zo veel fijner dan extra (onnodige) spanning door routinegedrag van zorgverleners. En de keten is ook hier zo sterk als de zwakste schakel.
Wat zou het opleveren als operatiepatiënten met enige regelmaat zou worden gevraagd naar de ervaren “kleinigheden” in het gehele proces in relatie tot de verwachtingen vooraf? Een kleine moeite, maar mogelijk met veel extra ontspanning voor patiënten en hun directe omgeving.
Ger Haan