Inleiding
Het toestaan van winstuitkering in de zorg is weer onderwerp van gesprek. Met een brief aan de Tweede Kamer van 13 juli 2018 heeft het Kabinet aangekondigd onderzoek hiernaar te doen.
Op dit moment geldt een verbod op winstuitkering door zorgaanbieders, althans voor een deel van de zorgsector. Over winstuitkering door zorgaanbieders zijn regels gesteld in de Wet toelating zorginstelling (Wtzi). Op grond van de huidige regels geldt als vuistregel dat winstuitkering is toegestaan voor extramurale zorg (zoals huisartsen, verloskundigen, kraamzorg, wijkverpleging, mondzorg) en is verboden voor intramurale zorg (zoals medisch specialistische zorg, verpleging, verzorging, GGZ zorg).
Willen we dit écht?
Het Kabinet kondigt met haar brief een gedifferentieerd onderzoek aan naar de wenselijkheid om het verbod op winstuitkering te wijzigen. Een belangrijke reden voor dit onderzoek is het vergroten van de mogelijkheid voor zorgaanbieders om kapitaal aan te trekken. De redenering dat het toestaan van winstuitkering het mogelijk maakt dat zorgaanbieders een beroep kunnen doen op andere kapitaalverschaffers dan bijvoorbeeld banken overtuigt niet. Kapitaalverschaffers zijn net als banken nu in staat om geldleningen te verstrekken.
Maar belangrijker is dat het Kabinet niet stilstaat bij de maatschappelijke acceptatie van winstuitkeringen door zorgaanbieders. Wel bestaat aandacht voor onder meer de financieringsaspecten, het ontstaan van ongewenste productieprikkels en er wordt zelfs gedacht aan het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM). Ik mis de overweging dat rekening zal worden hoe we als burgers aankijken tegen het fenomeen dat verpleeghuizen winst aan aandeelhouders mogen uitkeren. Staan we als samenleving nu écht te wachten op het toestaan van winstuitkeringen binnen de intramurale zorg, zodat een aandeelhoudersbelang kan worden beloond? Komt hierdoor de maatschappelijke doelstelling van deze zorg niet onder enorm onder druk te staan?
Juist in deze tijd van het maatschappelijke debat over de kwaliteit van de ouderenzorg, is voorzichtigheid geboden om winstuitkeringen voor deze sector toe te staan. Be careful what you wish for!
Henry Goverde