Op 10 juli 2018 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel aangenomen tot wijziging van de Wet BIG.[1] Verwacht wordt dat de gewijzigde wet BIG in de loop van 2019 in werking zal treden. De opzet is om de wet effectiever te maken, waaronder dat eerder van het tuchtrecht gebruik zal worden gemaakt. De belangrijkste wijzigingen worden hieronder toegelicht.
Beroepsverbod
De tuchtrechter kan een BIG-geregistreerde doorhalen in het register. Dit betekent dat de betrokkene niet langer de beroepstitel mag voeren en corresponderende voorbehouden handelingen niet meer zelfstandig mag verrichten. Dit verhindert niet dat de betrokkene doorwerkt zonder titel, hetzij zelfstandig, hetzij in opdracht en onder toezicht van een BIG-geregistreerde. Het wetsvoorstel wijzigt artikel 48 BIG door een nieuw tweede lid toe te voegen waardoor de tuchtrechter een algehele beroepsverbod aan betrokkene kan opleggen. In dat geval kan de betrokkene op geen enkele wijze patiënten behandelen of aan cliënten zorg verlenen.
Verruiming tuchtrecht
Het wetsvoorstel verruimt het tuchtrecht door te bepalen dat een BIG-geregistreerde in strijd handelt met de tuchtnorm wanneer hij zich niet gedraagt zoals een behoorlijk beroepsbeoefenaar betaamt. Deze ruime omschrijving betekent dat ook gedragingen in de privé sfeer onder het tuchtrecht kunnen vallen.
Tuchtklachtfunctionaris
Klagers kunnen voortaan een beroep doen op een tuchtklachtfunctionaris. Deze tuchtklachtfunctionaris wordt aangesteld om wanneer klagers daarom verzoeken hen te helpen bij het formuleren van hun tuchtklacht. De opzet is dat het hierdoor voor klagers makkelijker wordt om tuchtklachten in te dienen. We zien een soortgelijke ondersteuning binnen de gewijzigde Wkkgz (de klachtenfunctionaris).
Berispingen en boetes niet standaard openbaar
Het wetsvoorstel wijzigt de regel dat momenteel tuchtrechtelijke berispingen en boetes standaard openbaar worden gemaakt. De KNMG pleitte ervoor om dit te veranderen. Voortaan zal de tuchtrechter bepalen of een berisping of boete, in het belang van de individuele gezondheidszorg, openbaar wordt gemaakt.
Non-actief stellen door IGJ
Bijzonder is de bevoegdheid die de IGJ krijgt om BIG-geregistreerde direct op non-actief te stellen wegens ernstig gedrag, in afwachting van het oordeel van de tuchtrechter. Volgens het nieuwe artikel 78a kan de inspectie een last tot onmiddellijke onthouding van de beroepsactiviteiten voor het betrokken beroep opleggen (een LOB). De bedoeling is dat de inspectie slechts in uitzonderlijke gevallen overgaat tot het opleggen van een LOB. Bijvoorbeeld wanneer het gaat om gedragingen van de beroepsbeoefenaar die hebben geleid tot ernstige benadeling van de gezondheid van personen of een aanmerkelijke kans daarop. De beroepsbeoefenaar die het niet eens is met een LOB – wat aannemelijk lijkt gezien de verstrekkende consequenties – dient hiertegen in beroep te gaan bij de bestuursrechter. Het probleem van samenloop doet zich voor doordat de tuchtrechter tot een andere inschatting dan de bestuursrechter kan komen.[2]
Griffierecht en kostenvergoeding
Tuchtrechtcolleges zijn al overbelast. De wetgever heeft daarom een griffierecht ingevoerd bij het indienen van een tuchtklacht. Een griffietarief van € 50 zal worden geheven met als doel om klachten die niet thuis horen bij het tuchtrecht te weren. Wanneer een klacht gegrond wordt verklaard krijgt de klager het griffiebedrag terug. De tuchtrechter kan de zorgverlener veroordelen in de kosten die de klager redelijkerwijs heeft moeten maken. Bijvoorbeeld kosten van het inschakelen van (medische) deskundigen of rechtsbijstand.
Slot
Het is de wetgever menens over het verbeteren van de mogelijkheden die patiënten en cliënten hebben om over behandelingen en zorgverlening te klagen. Het verruimen van het tuchtrecht moet in dit verband gezien worden in samenhang van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) die sinds 1 januari 2017 volledig in werking is getreden.
Zorginstellingen doen er goed aan om hun klachtenregeling en de wijze waarop klachten worden behandeld up to date te houden. ZorgopKoers kan daarbij helpen.
Henry Goverde
_____
[1]. Wet Wijziging van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg in verband met de verbeteringen die worden doorgevoerd in het tuchtrecht alsmede verbeteringen ten aanzien van het functioneren van de wet.
[2]. Zie hierover prof. mr. J.G. Simons, Wijziging Wet BIG een feit, Tijdschrift voor Gezondheidsrecht 2018 (42) 4, blz. 272.