Inleiding
Eind april 2019 is de door de minister voorgestelde uitvoeringsregeling van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (Wmcz 2018) opengesteld voor internetconsultatie.
Ondanks dat deze uitvoeringsregeling (Besluit Wmcz 2018) maar uit zes artikelen bestaat is deze toch van belang. Voorgesteld wordt namelijk dat de Wmcz 2018 voor een aantal zorginstellingen niet van toepassing is.
Besluit Wmcz 2018
De Wmcz 2018 regelt dat een zorginstelling een cliëntenraad moet instellen die de gemeenschappelijke belangen van de cliënten behartigt. De hoofdregel is dat een zorginstelling een cliëntenraad moet instellen als bij die instelling in de regel meer dan tien natuurlijke personen zorg als bedoeld in de Wkkgz verlenen. Het Besluit Wmcz 2018 regelt op welke instellingen de Wmcz 2018 niet van toepassing is.
De belangrijkste uitzonderingen – instellingen waarop de Wmcz 2018 dus niet van toepassing is – zijn[1]:
- gemeenten of (regionale) gemeentelijke gezondheidsdiensten: het gaat in de regel om uiteenlopende zorgtaken die vooral gericht zijn op voorlichting, preventie en vaccinatie;
- apotheken: het gaat doorgaans om zeer korte contactmomenten met cliënten;
- zogenaamde ‘ouder initiatieven’: het betreft instellingen waar cliënten verblijven en waarvan de zorg wordt bekostigd door middel van een pgb, maar alleen indien het bestuur van die instelling uitsluitend bestaat uit de vertegenwoordigers van de cliënten die in de instelling verblijven;
- winkels gespecialiseerd in de verkoop van brillen en gehoorapparaten: het gaat om korte contacten met cliënten terwijl er geen sprake is van behandelen, verplegen of verzorgen. Dit ligt anders voor een audiologisch centrum waardoor hiervoor geen uitzondering geldt.
Wat opvalt is dat er geen uitzondering is gemaakt voor het medisch specialistisch bedrijf binnen een ziekenhuis. De belangrijkste reden om het medisch specialistisch bedrijf niet uit te zonderen van de verplichting tot het instellen van een cliëntenraad is dat anders cliënten alleen indirect via de cliëntenraad van het ziekenhuis zouden kunnen adviseren om met het medisch specialistisch bedrijf in gesprek te gaan. Dit zou de medezeggenschap van cliënten onvoldoende behartigen. Om die reden is in artikel 2 van het Besluit Wmcz 2018 geen uitzondering gemaakt voor het medisch specialistisch bedrijf. In de praktijk zou dit niet bezwaarlijk zijn, aangezien het mogelijk is om een ‘personele unie’ te maken van de cliëntenraad van het ziekenhuis en de cliëntenraad van het medisch specialistisch bedrijf. In dat geval is wél vereist dat het medisch specialistisch bedrijf een medezeggenschapsregeling opstelt die in grote lijnen overeenkomt met die van het ziekenhuis.
Bijzonder vermelding verdienen de zogenaamde ambulante instellingen. Dit betreft instellingen waarin cliënten niet gedurende ten minste een etmaal kunnen verblijven (denk aan huisarts- en tandartspraktijken, kraamzorginstellingen, consultatiebureaus en fysiotherapiepraktijken). Voor deze instellingen geldt een verhoogde drempel, namelijk dat zij alleen verplicht zijn een cliëntenraad in te stellen indien in de regel meer dan vijfentwintig natuurlijke personen zorg verlenen, in plaats van meer dan tien. Deze verhoogde drempel geldt dan weer niet voor ambulante instellingen waar zorg wordt verleend door medische specialisten en wanneer sprake is van persoonlijke verzorging, begeleiding en/of verpleging.
Slot
De internetconsultatie van het Besluit Wmcz 2018 sluit op 23 mei 2019.
Henry Goverde (06 5315 3456)
[1]. Zie artikel 2 Besluit Wmcz 2018 voor een volledig overzicht van alle uitzonderingen.