Bestuurders en toezichthouders in tijden van nood: lering trekken uit deze crisis

Inleiding

De coronapandemie en de crisismaatregelen van de overheid veroorzaken een ongekende crisis. Tal van organisaties staan voor ongekende uitdagingen. Bestuurders en toezichthouders staan voor verschillende dilemma’s. Waaronder de afweging in hoeverre wordt de eigen continuïteit van de organisatie voorop gesteld of wordt er ook ruimte gemaakt voor de belangen van werknemers en partners in de keten. In deze tijd van crisis is het lastig te bepalen wanneer bestuurders en toezichthouders het goed doen.

Containment

In dit verband viel mijn oog op het lezenswaardige artikel van Winter en Van de Loo, “De rol van de raad van commissarissen ten tijde van nood”. Het functioneren in deze tijden van nood brengt extra uitdagingen voor bestuurders en toezichthouders. Winter en Van de Loo merken op dat de norm van ‘het vennootschappelijk belang’ weinig richting geeft. Het komt volgens de auteurs aan op ‘het persoonlijke en gezamenlijke (morele) kompas van bestuurders en toezichthouders’. Als leiders van de organisatie zullen zij nog intensiever moeten samenwerken. Bestuurders moeten versneld ingrijpende maatregelen nemen. En terwijl in normale situaties toezicht met een zekere afstand kan plaats vinden, is daarvoor in tijden van crisis geen plaats.

Winter en Van der Loo introduceren de term “containment”. Daarmee bedoelen ze dat toezichthouders een belangrijke taak hebben om een ‘psychologisch veilige omgeving te bieden’ waarin emoties van angst, zorgen, boosheid en verdriet hun plek kunnen vinden. Emotionele steun en het beheersen van emoties voor bestuurders maar ook voor zichzelf is ‘een randvoorwaarde voor doordachte besluitvorming en actie’ die nodig zijn om de organisatie en haar belanghebbenden zo goed en gezond als mogelijk door de crisis te leiden.

Lering trekken uit deze crisis

Dat deze crisis bestuurders en toezichthouders voor ongekende problemen stelt is duidelijk. Maar deze crisis maakt ook het beste in ons los. Zoals bestuurders en toezichthouders die als co-leiders hun organisatie door de crisis loodsen. Ik ben ervan overtuigd dat hieruit lering kan worden getrokken. Door het analyseren van hoe bestuurders en toezichthouders hun rol hebben vervuld ontstaat meerwaarde voor de organisatie.

Evaluatie Modern Toezicht

Wij hebben onze methodiek ‘Evaluatie Modern Toezicht’ uitgebreid zodat bestuurders en toezichthouders lering kunnen trekken uit deze crisis. Bij de eerstvolgende (zelf)evaluatie van het functioneren van de raad van toezicht is het raadzaam om uitdrukkelijk stil te staan bij het functioneren in deze tijd van nood.

Denk daarbij aan de volgende punten:

A. Modern toezicht in tijden van nood stelt bijzondere eisen:
− toezicht moet dichtbij en intensief zijn;
− onderliggende dilemma’s blootleggen;
− co-leiderschap van bestuurders en toezichthouders;
− (morele) kompas van bestuurders en toezichthouders doorslaggevend.

B. Veilige omgeving bieden:
− toezichthouders dienen een psychologische veilige omgeving te bieden voor zichzelf en bestuurders waarin dilemma’s beslecht worden.

C. Wat leert deze periode:
− hoe hebben alle belanghebbenden hun rol vervuld en ervaren;
− is er sprake van een verandering in de rol door de crisis;
− welke meerwaarde kan ontstaan voor de organisatie.

Meerwaarde

Door stil te staan bij hoe bestuurders en toezichthouders deze crisis te lijf zijn gegaan ontstaat een kans om meerwaarde te creëren voor de governance van de organisatie.

Wij ondersteunen graag daarbij. Geïnteresseerd? Neem gerust contact op.

Henry Goverde 06 5315 3456